Meetstaten baseren op REVIT-Bouwdata-Extractie

Het automatisch afleiden van meetstaatinformatie uit onze CAD-tekeningen is al meer dan twintig jaar een natte droom. De laatste vijf jaar zijn we met Building Information Modeling of REVIT echt wel op de goede weg, maar we zijn er nog niet helemaal. Met de recenste ontwikkelingen én de evolutie van onze C3A-REVIT-Extensies is er nu toch wel klaar licht in deze duisternis aan het komen.

Opgelet: we zijn niet van plan meteen onze C3A-Meetstaat-modules in Excel overboord te gooien, wel integendeel. Deze kunnen perfect aangevuld worden met werkmethodes en modules die inspelen op de (r)evolutie die we met REVIT aan het meemaken zijn!

REVIT: Building Information Modeling

Bij het opbouwen van het virtueel gebouwmodel met REVIT Architecture is het zeker niet alleen de bedoeling sneller en beter alle bouwtekeningen te genereren. Opbouwen van zo’n BIM-model met intelligente, parametrische bouwelementen maakt het niet enkel mogelijk om allerlei informatie aan het model toe te voegen, maar zoals REVIT opgezet is, kan ook alle informatie in hoeveelheden-meetstaten (Schedules en Quantities views) netjes uit het model gefilterd worden.

REVIT biedt op zich al een aantal interessante meetstaat views, maar die informatie moeten we uit het model halen en overbrengen naar onze traditionele begrotingssoftware, wegens allerlei redenen. Er zijn namelijk heel wat bedenkingen bij de automatische hoeveelheden uit ons BIM-model: niet getekende onderdelen, fouten in de tekensystematiek, onjuiste interpretatie van meethoeveelheden en de meetmethode of afspraken i.v.m. de manier van meten.

Figuur: het zichtbaar maken van de plaats en omvang van de gemeten onderdelen, zowel visueel bij het werken in het BIM-model, maar ook achteraf bij uitgeplotte tekeningen via referenties tussen plannen en meettabellen, vormt een belangrijk aspect om vertrouwen te hebben in de bouwdata-extractie. REVIT heeft alvast alle mogelijkheden hiervoor in huis.

Niet getekende elementen en fouten in het BIM-model

Voor alle REVIT-gebruikers is het duidelijk dat we nog niet alles tekenen, alhoewel we ons virtueel gebouwenmodel toch steeds verfijnder automatisch laten opbouwen. Wie tekent er al de aardingslus in REVIT, of... wie plaatst er nu al alle plinten grafisch juist in de virtuele maquette ? Dit is wel mogelijk, maar in onze tekeningen (op kleine schaal) hoeven we die elementen niet te zien, en is het niet eenvoudiger dit aan te vullen in onze Excel meetstaten dan in het virtueel gebouwenmodel in REVIT ? Toch wordt er in REVIT steeds meer gedetailleerd in 3D, zodat de niet getekende elementen steeds minder worden...

REVIT slaagt er wonderwel in om allerlei bouwknoopaansluitingen automatisch goed op te lossen (denk maar aan aansluitingen muur-wand, goed geregeld via de core boundary van de layer-prioriteiten van deze bouwelementen), maar toch... Bij Muur-Dak-aansluitingen bijv. is nog heel wat detaillering ten behoeve van 2D-details én de meetstaat aan te vullen.

Ervaren REVIT-gebruikers stoten ook wel op details zoals wandaansluiting “butt” of “miter” getekend, en bepaalde wall/floor joinings met foute hoeveelheden voor gevolg, maar bij het opbouwen van een korrekte 3D- maquette worden deze details ook door steeds meer gebruikers goed aangepakt.

Het gebouwmodel wordt dus effectief steeds gedetailleerder opgebouwd, tot en met het binnenpleisterwerk op alle wanden, maar wie werkt dit in detail overal bij waar nodig, bijv. via het wegknippen van pleisterwerk op delen van wanden waar geen pleisterwerk is (bijv. boven valse plafonds), om de materialenmeetstaat helemaal juist te krijgen ? Toch wordt het rendabel (lees: eenvoudig te doen) om zo’n details correct in 3D op te lossen, met juiste hoeveelheden voor gevolg.

Methode van meten en interpretatie van hoeveelheden

De traditionele meetmethode is ook niet volledig waterdicht. Zo’n twintig jaar geleden werd wel een “Standaard Meetstaatmethode” omschreven voor Vlaanderen, maar de afspraken betreffende hoe men meet en wat men meet zijn dikwijls onduidelijk. In beschrijvende bestekteksten wordt wel vastgelegd wat wel en niet in de hoeveelheden inbegrepen is, maar hier zijn geen vaste standaarden rond, en architect-ontwerpers, calculatoren en uitvoerders durven een en ander in verschillende projecten en onder steeds wisselende projectteams wel eens anders interpreteren.

De gebruikte meetmethoden in de bouw (dikwijls bruto hoeveelheden met inbegrip van allerlei uitvoeringsmethodes) komen niet altijd overeen met de hoeveelheden die volgens de BIM-software geëxtraheerd worden: meestal netto en exact gemeten zoals onderdelen getekend zijn. Denk maar aan lintelen in muren die al of niet apart gerekend worden, en al of niet uit de wanden afgetrokken worden. Bij de opbouw van het REVIT-model kan men uiteraard met zo’n aspecten rekening houden, maar het ontbreekt soms aan duidelijke afspraken hieromtrent.

De expertise en het gezond verstand van de ontwerpen, calculator of kostendeskundige blijft noodzakelijk om de uitkomsten te toetsen aan kengetallen en specifieke projectgebonden factoren. Een goede hoeveelhedenstaat en kostenraming is meer dan een vermenigvuldiging van hoeveelheden en standaard eenheidsprijzen. Beoordeling van de specifieke omvang, plaats, repetitiefactor, kwaliteitsgraad e.d. zijn evenzeer bepalend voor de prijs.

Nieuwe, duidelijk geformuleerde afspraken over meetmethoden en tekensystematiek zijn noodzakelijk om tot bruikbare resultaten te komen: vandaar ook onze sterke interesse én support voor BouwData PB ® (zie marge).

Projectfasen

Belangrijk om ook de fasering bij de projectuitwerking te beschouwen: bij een voorontwerpstudie of massastudie kan aan de hand van afgeleide oppervlakken en volumes al een en ander qua kostenraming uitgewerkt worden. De Rooms en Area-techniek in REVIT kan hier uitstekend bij helpen. Pas na verdere uitwerking, verfijning tot op componentenniveau en vastleggen materialisatie zijn heel gedetailleerde hoeveelheden-staten uit het BIM-model te filteren. En... na het verder invullen van de uitvoeringsdetails, veelal na grondig overleg tussen ontwerper en uitvoerder moet meestal nog een en ander bijgestuurd worden.

Dit speelt ook in het voordeel van REVIT: de flexibiliteit die men via REVIT heeft om continu bij te werken aan het BIM-model, met automatisch aangepaste grafische voorstellingen in alle zichten (2D én 3D tekeningen), maar ook automatisch bijgewerkte schedule tables of quantitie views, vormt een enorm voordeel.

Tijdwinst Voordelen

Het is via BIM niet langer nodig om te wachten op een definitieve set plannen om vervolgens onder tijdsdruk een hoeveelhedenstaat en kostenraming op te stellen, om dan vast te stellen dat het beoogde budget overschreden wordt. Tijdens de uitwerking van het project zijn constant de hoeveelheden zichtbaar, ze groeien vanzelf mee met de uitwerking van het model. Het volgen van de hoeveelheden en kostenontwikkeling tijdens de opbouw heeft als bijkomend voordeel dat afwijkingen eerder kunnen worden gesignaleerd en tijdens de uitwerking al kan bijgestuurd worden i.p.v. op een beoordeling achteraf.

Een partij die zich bezig houdt met het opstellen van ramingen en begrotingen zal het moeilijk krijgen als er concurrentie is die veel minder tijd nodig heeft voor het juist bepalen van alle hoeveelheden. Ook dit is een reden dat BIM nog een hoge vlucht te wachten staat!

Verdere verwerking in Excel

Het goed overbrengen van alle meetstaat-hoeveelheden naar onze rekensoftware zoals Excel vormt ook nog een heikel punt. Er is wel een export vanuit REVIT voorzien, maar wegens allerlei redenen worden verschillende meettabellen in REVIT opgezet, die dan apart dienen geëxporteerd te worden om dan in Excel terug verzameld te worden. Het is al een goede zaak dat we in de C3A-REVIT-Extensies de Schedule Views conform het beoogde doel juist voorbereiden, maar enkele automatismen in Excel om die meettabellen te verwerken in volledig gedetailleerde meetstaten zullen daar zeker geappreciëerd worden. Ook een geautomatiseerde updatemogelijkheid is wenselijk, maar daar zijn we vanuit C3A een en ander rond aan het voorbereiden.

Met de vernieuwing van MS-Office naar de release 2010 zijn we ook bij C3A onze meetstaatmodules aan het herwerken, waarbij één van de vernieuwde aspecten absoluut de betere verwerking is van de hoeveelheden die we uit onze REVIT-modellen filteren. Meer hierover mag u verwachten in de volgende C3A-Wijzer, nà het bouwverlof...