C3A Wijzerartikel
Dit artikel verscheen in de C3A wijzer
Elektrische installaties in gebouwen met REVIT
Een heel specifiek onderdeel bij het ontwerpen en realiseren van bouwprojecten vormt de elektrische installatie in gebouwen. Ook dit aspect willen we in een virtueel BIM-model via Revit zo realistisch mogelijk aanpakken, zodat we de elektrische uitrusting kunnen ontwerpen, uitwerken, analyseren en realiseren.
In nauwe samenwerking tussen C3A en WITAS werd voorafgaand heel wat voorbereid om dit optimaal in Revit aan te pakken, en via een reeks workshops op 18 en 25 november 2015 (namiddag én avondsessies, met telkens een bomvol C3A-cursuslokaal met zo'n 25 deelnemers per sessie) werd deze heel nuttige uitbreiding voor de C3A-Extensies en Revit met de nodige uitleg voor alle C3A-Revit-users gelanceerd.
Introductie
Bij vele projecten zal de architect-ontwerper als eerste de verwachtingen van de bouwheer vertalen in een ontwerpschets, met aanduiding op de plannen van de gewenste installaties. Daarbij wordt aangegeven waar precies welke verlichtingselementen met bijhorende schakelaars moeten voorzien worden, de posities van stopcontacten en aansluitpunten voor de telecommunicatie en netwerkaansluitingen worden aangegeven, en nog een reeks overige voorzieningen voor de elektrische installatie. De architect kan zich misschien wel beperken tot een ruwe schets, maar (zeker bij grotere of complexere projecten) zal de ingenieur en uitvoerder dit minitieus uitwerken, met de juiste positie van alle aansluitpunten, leidingen en apparaten tot en met het eendraadschema.
In een virtueel BIM-model met Revit, en met allerlei specifieke voorzieningen via Revit MEP/Systems, is dat veel beter aan te pakken dan in gewone CAD-tekeningen. En er is steeds meer ervaring omtrent hoe dit multidisciplinair in Revit, in samenwerking tussen de verschillende bouwpartners, optimaal kan verlopen
De samenwerking tussen de disciplines Architecture/Construction, Structure en MEP/Systems is veelal ook een samenwerking tussen bouwpartners op andere locaties, met andere werkmethodes, andere rekenmodules, enz. De wisselwerking tussen deze bouwpartners, met een goed controleerbare werkmethodiek. Via Linken van elkaars modellen en via de Revit Collaboration tools (zoals copy/monitor) behoudt elkeen toch controle over zijn eigen Revit-model én de aanpassingen/suggesties door de andere bouwpartners...
Figuur: multidisciplinair samenwerken: uitwisseling van Revit-modellen via gelinkte files, met een uitstekende controle op de feedback van de bouwpartner via de copy/monitor techniek in Revit.
Voorbereidingen in de C3A-Revit-Template
Een aantal voorinstellingen in de Revit-template én een reeks goed voorbereide Revit.rfa’s waren wenselijk om deze elektrische uitrusting aanvullend op de architectuur vlot en praktisch uit te werken. In de uitgebreidere infobundel, voor C3A-Userclubleden beschikbaar via C3A.net, worden een reeks faciliteiten overlopen die in de C3A-Revit-Template vanaf nov. 2015 beschikbaar zijn, en die ook uitgewerkt en toegepast werden op het C3A-voorbeeld dat voor deze workshops uitgewerkt werd.
Via deze uitgebreidere infobundel ziet u meteen ook een overzicht van alle aspecten die gebruikers in hun eigen template zou kunnen voorbereiden (als ze al niet met de recentste C3A-Revit-Template.rte zou aan de slag gaan). Een aantal voorinstellingen kan je overhalen via de “Transfer Project Standards” (zoals de Electrical Settings en View Templates), Schedules en Views kan je overhalen via “Insert Views from Files”, en sommige aspecten kan je ook overhalen via Copy & Paste... (zoals de Legende...).
Meerdere Schedule Tables of meettabellen werden voorbereid in de template: een reeks EL_* tabellen helpen voor allerlei overzichten en controledoeleinden, en een aantal ME-tabellen zijn bedoeld voor de meetstaat-extractie conform de C3Admin-werkmethodiek.
Er zijn ook Panel Schedules in een Full Revit beschikbaar , maar voor het volautomatisch genereren van een eendraadschema is nog extra software vereist … maar dat heeft Witas in de Witas-be-localiser al beschikbaar.
De Revit System Browser
In de Full Revit is een System Browser beschikbaar. Dit is een apart venster met een hiërarchische lijst van alle componenten in een bepaalde discipline, per systeem of per zone:
Als je deze System Browser samen met een grafische view op het scherm brengt, dan kan je ook vanuit die System Browser gemakkelijk de geconnecteerde kringen in uw Plan elektriciteit situeren, zoals je in bovenstaande figuur kan zien.
BERSnl Elek Families – via Witas
Bij de nieuwe C3A-template horen ook een aantal nieuwe families om een (beperkte) elektrische installatie uit te werken. Ongetwijfeld dat we dit na enige feedback van C3A-Userclubleden nog wel zullen aanvullen ... (laat dus maar weten wat aanvullend nog verwacht wordt).
Met dank aan WITAS voor het beschikbaar stellen van deze Revit Families. Dit zijn meteen ook de eerste RFA’s in de C3A-Extensies met een benaming conform de opkomende “Dutch/Belgian” Revit Standard, waar stilaan sterkere afspraken groeien voor de benamingen e.d. Vandaar dat “BERSnl_” voorvoegsel...
C3A-Voorbeeld
Om een en ander uit te testen, en om een praktisch voorbeeld te hebben, werd het gelijkvloers van het C3A-gebouw (in de recentste Revit-versie, voor allen beschikbaar via de C3A-zesdaagse basiscursus Revit) voorzien van de belangrijkste elektrische uitrusting (zonder meteen compleet te willen zijn) . In eerste instantie gaan we dus als architect-ontwerper te werk en schetsen we het verdeelbord, stopcontacten, schakelaars en lichten waar we ze willen hebben ...
Bij Revit MEP/Systems zijn specifieke technieken mogelijk met de Families uit de categoriëen Electrical Equipment, Electrical Fixtures, Lighting Devices en Lighting Fixtures. Het plaatsen van de “slimmere” verdeelkast, lichtpunten en schakelaars, stopcontacten e.d. via deze RFA’s kan zowel met een Revit LT als met een Full Revit, maar het gebruik maken van de BIM-informatie in die modellen is wel voorbehouden voor de Full Revit MEP/Systems ...
fig.: Als je de Schakelaar met SwitchID K selecteert (of één van de lichtarmaturen), en op de Ribbon de optie Electrical Circuits selecteert, dan zie je meteen het circuit of de kring van deze reeks verlichting.
fig.: De stopcontacten worden gekoppeld aan een bepaald circuit, ook al ter voorbereiding van het later te genereren eendraadsschema.
fig.: Bij het plaatsen van zowel contactdozen, lichtpunten en schakelaars zijn dus allerlei voorzieningen getroffen (via Properties Parameters) om dit geheel leesbaar te houden.
De elek-symbolen zijn echt wel uitgewerkt als 3D-BIM-componenten, die in 2D netjes tekenen (met een coarse/medium/fine voorstelling naar wens) én met alle nodige en gewenste BIM-informatie.
Een combinatie van planzichten, schedule tables en 3D-zichten biedt een perfecte controle op de ELEK-inrichting.
Meerdere Schedule Tables of meettabellen werden voorbereid in de template: een reeks EL_* tabellen helpen voor allerlei overzichten en controledoeleinden, en een aantal ME-tabellen zijn bedoeld voor de meetstaat-extractie conform de C3Admin-werkmethodiek
Multidisciplinaire samenwerking ArchitectOntwerper, IngenieurTechnieken en Uitvoerder
In het tweede deel van de workshop zijn we ons kort gaan inleven in de rol van een studiebureau technieken, dat verder werkt met de juist aangemaakte content. Daarbij werd stapsgewijs door de werkmethodiek gegaan om d.m.v. het linken van bestanden, de zogenaamde ‘Linked Files’, multidisciplinair samen te werken in Revit.
Witas heeft daarvoor een eigen Revit-template, met speciale voorzieningen voor de typische Systelms-engineering. Het architecuurmodel wordt daarbij dan gelinkt aangekoppeld aan hun eigen Revit-werkomgeving, via Copy/Monitor wordt alle benodigde geometrie en data overgenomen. Met de nodige analyse- en berekeningsfaciliteiten wordt dan de studie ven deze techniek (Elek – in dit geval) in details bestudeerd, en de nodige aanpassingen en aanvullingen worden doorgevoerd.
Het ontwerp elektriciteit kan verder geoptimaliseerd worden door het studiebureau. Zo kunnen lichtstudies gedaan worden, eendraadschema’s gegenereerd worden, enz. In deze workshop werd zo aangetoond hoe je met behulp van de Witas Localiser ééndraadschema’s kan genereren in Revit, met de C3A-Revit-Elek-families die al door de ontwerper geschetst werden ….
Het uiteindelijke resultaat van het techniekenmodel kan op het einde terug als link ingebracht worden in het architectuur-gebouwmodel, zodat een correct uitvoeringsdossier of as-built BIM-model bekomen wordt..
Afsluiter van de workshop
De begeleidende tekst of infobundel van deze workshop kan iedereen ook downloaden en inkijken via deze link: C3ARevit_workshop_ELEK_18nov2015.pdf
Deze workshop, samen met de voorbereidingen, vormen een uitstekende aanzet om Elektrische Installaties in gebouwen met Revit te ontwerpen en uit te werken. Mits enige Revit Family Editing knowhow kan iedereen naar wens wel extra elementen uitwerken, maar zoals aangegeven: met de nodige feedback van onze groeiende groep Revit-users willen we deze faciliteiten verder uitbouwen, sterk afgestemd op de praktijk én rekening houdend met de snelle evolutie van het Revit-platform (door Autodesk) en de ontluikende RS (Revit Standards) afspraken. Daar zijn we vanuit C3A en Witas alvast goed voor gepositioneerd …
Op het C3A.net (ons Extranet – al 15 jaar via Autodesk Buzzsaw - in de Cloud) kan je deze recentste C3A-Extensies terugvinden (exclusief voor C3A-Userclubleden) : bij de C3A_RevitWorkshops is vanaf deze reeks workshops een extra folder toegevoegd, nl. C3A_RevitWorkshop_2015_11_ELEK , met alle materiaal (handleiding én uitbreiding voor de C3A-Revit-Extensies) zoals opgenomen in deze workshops. Deze modules komen integraal in de C3A-Revit-Extensies geïntegreerd beschikbaar vanaf de “next release”, omstreeks april 2016– samen met de “next Revit-release-2017”.
Wordt vervolgd …