C3A Wijzerartikel
Dit artikel verscheen in de C3A wijzer
Backup en Archiveren
Neemt u wel op regelmatige tijdstip backup’s van uw belangrijke data ? En archiveert u ook systematisch uw project-data ? Beide zijn belangrijk: backups als veiligheidscopies, die u hoopt nooit nodig te hebben, en archivering waarvan u erop rekent dat u deze data vele jaren later zeker nog kan recupereren. Beiden soorten copies worden best op een andere manier aangepakt, met de passende apparatuur, media en software.
Voor het maken van “backup’s”, als veiligheid tegen diskcrashes of gewoon tegen verkeerde manipulaties van de gebruiker zelf, en voor “archivering”, om ook na langere termijn de data gemakkelijk te kunnen opnieuw oproepen, bestaan allerlei hardware- en software-instrumenten. Echter, vooral de systematiek die men hierbij aan de dag legt is bepalend voor het betrouwbaar zijn van deze veiligheidskopies. Afhankelijk van de opzet van het systeem (bijv. een centrale server voor meerdere gebruikers, of één enkele PC-werkpost) zal de aanpak wel anders zijn. Veelal worden heel eenvoudig extra disks (zoals een tweede harddisk in dezelfde PC, een netwerkdrive in een andere PC, of CD-Rewritables) gebruikt, en soms komen er gigabytes ruime DVD-writers of DAT-streamers bij te pas. Men kan daarbij het standaard Windows Backup-programma gebruiken, maar sommige andere tools zoals SecondCopy doen het veel beter.
Apparatuur
Essentieel bij het maken van veiligheidskopies is dat de gegevens vanaf de werk-disk gekopieerd worden naar een ander medium (disk, CD of tape). Voor de archivering overheen vele jaren dient het medium buiten de computer bewaard te worden, en moet u er rekening mee houden dat u dat medium vele jaren later nog kan lezen. Vroeger werden nog wel eens floppies hiervoor gebruikt, maar de traagheid van dit medium, de beperkte omvang én de beperkte houdbaarheid door het magnetisch medium zelf maken floppies eigenlijk helemaal ongeschikt voor het veiligstellen van uw kostbare data. Zelfs voor de uitwisseling van data zijn floppies helemaal in onbruik geraakt, o.a. wegens USB-Memory Sticks en uitwisseling via netwerken en internet.
Een veel gebruikte techniek om de gewone, dagelijkse veiligheidskopies te nemen is het kopiëren van de gewijzigde data van de interne werkdisk naar een tweede (fysisch andere) harddisk. Bij peer-to-peer netwerken gebeurt dit soms gewoon overheen het netwerk naar een andere PC, maar soms wordt dit eenvoudig geregeld door twee harddisks intern in één PC in te bouwen. Er bestaan hiervoor ook bijzondere technieken (zoals bijv. RAID-systemen, waar automatisch een disk-duplicaat bijgehouden wordt), maar bij veel C3A-Userclubleden die deze techniek toepassen, beheert de gebruiker zelf de manier waarop deze kopies aangemaakt worden. Zeker de huidige kostprijs van omvangrijke harddisks (een 160 Gigabyte supersnelle S-ATA-disk kost geen 200 Euro meer!) geeft aanleiding tot het opzetten van een dergelijk zeer snel, eenvoudig maar uiterst efficiënt systeem.
Backups met externe USB-disks
De huidige USB-aansluitingen op computers laten ook toe om extern harde schijven te koppelen. Dit heeft ons de mogelijkheid om een ‘mobiele’ disk te gebruiken als backup-systeem. Het grote voordeel is ongetwijfeld dat het toestel eenvoudig kan worden aangekoppeld en u niet meer afhankelijk bent van een vast toestel in uw bureau. Een mobiele disk kan dan ook op een andere locatie worden bewaard, vb. tijdens verlofperiodes, weekends,… Maar het belangrijkste is hier wel het gebruiksgemak van een dergelijke disk die toelaat om op een efficiënte manier backups te nemen op een extern medium.
Hardwarematig is enkel een PC nodig met een Operating System die USB-aansluitingen ondersteunt. Via USB1.1 (12MB/s) of USB2.0 (60MB/s) kunnen mobiele disks aangesloten worden op computers. Verder zijn dergelijke systemen reeds voorzien met FireWire aansluitingen die de overdrachtsnelheid kan opdrijven tot 800MB/s en in de toekomst zelfs tot 3.2 Gbit/s! Dergelijke disks zijn momenteel beschikbaar met een opslagcapaciteit vanaf 40GB tot 250GB. Bij het inpluggen wordt in de Windows Verkenner automatisch een drive–letter aangemaakt die we evengoed kunnen gebruiken als met een ‘gewone’ disk. Met de veel gebruikte ‘Second Copy’ kunnen op een geautomatiseerde manier back-ups worden georganiseerd.
Archivering met CD’s
De laatste jaren worden in de meeste PC’s ook CD-Writers ingebouwd. Momenteel zijn types beschikbaar met snelheden van “52x” lezen, schrijven én herschrijven aan 24x (snelheden t.o.v. de klassieke CD-spelers). Op minder dan vijf minuten kan hiermee een CD van 640Mb volgeschreven worden...
Met zo’n apparaat kunnen ofwel “Rewritable CD’s” gebruikt worden (meerdere keren te beschrijven, te wissen en te herschrijven), ofwel “Recordable CD’s” (éénmalig te beschrijven). Aan een uiterst geringe kostprijs is een éénmalig te beschrijven CD van 640Mb uitermate geschikt voor het verspreiden (weggeven) van veel data, met zelfs het voordeel dat men de data op de disk niet meer kan aanpassen (of uitwissen). Uiteraard is dit ook perfect geschikt voor het archiveren.
Archivering met DVD’s
De afkorting DVD was oorspronkelijke afkomstig van Digital Video Disc, maar omdat DVD op meer dan alleen video slaat, is men ook Digital Versatile Disc (Versatile = veelzijdig) gaan gebruiken. In essentie biedt een DVD een omvangrijker en snellere CD die video aan cinema-kwaliteit, audio aan betere kwaliteit dan audio-CD en vooral ook computerdata kan bevatten. Uiteindelijk is het de bedoeling dat DVD zowel de audio-cd, videocassette, laserdisc, cd-rom als videospelcassette zal vervangen. De DVD wordt wereldwijd ondersteund door alle belangrijke elektronicabedrijven, alle computer-hardwarebedrijven en de film- en muziekstudio's. Met deze massale ondersteuning is DVD, in minder dan 3 jaar na zijn introductie, het meest succesvolle elektronicaproduct voor consumenten aller tijden geworden!
Het is belangrijk het verschil te begrijpen tussen de fysieke formaten (zoals DVD-ROM, DVD-R, DVD+R,...) en de applicatieformaten (zoals DVD-Video en DVD-Audio). Het verschil is vergelijkbaar met het onderscheid tussen CD-ROM en Audio-CD. DVD-ROM is het basisformaat dat data kan bevatten. Het omvat ook de beschrijfbare varianten zoals DVD-R/RW, DVD+R/RW en DVD-RAM. De applicatieformaten omvatten o.a. DVD-Video, DVD-Videorecording, DVD-Audio, DVD-Audiorecording, SACD, DVD Stream recording en dan bestaan er nog speciale formaten voor gamesconsoles zoals de Playstation 2.
Er bestaan verschillende DVD formaten: een DVD kan namelijk enkel- of dubbelzijdig en elke zijde kan 1 of 2 lagen bevatten. Er bestaan read-only (enkel leesbaar) en beschrijfbare DVD's. DVD+RW of DVD-RW zijn herschrijfbare formaten die toelaten om enkel-lagige data aan beide zijden van de schijf op te slaan, maw elke zijde kan tot 4.37 GB bevatten. Schijfjes met 2 lagen bestaan niet en zullen er waarschijnlijk niet komen omwille van technische beperkingen.
DVD snelheden worden op een andere manier uitgedrukt dan bij de gewone CD's. Een CD-brander die aan 1x speed brandt, brandt ongeveer 0,15 MB/sec. DVD-branders die aan 1x-speed branden, branden ongeveer 1,39 MB/sec. Als je dus DVD-snelheden in CD-termen uitdrukt: 1x-speed DVD-recording komt dus zowat overeen met 9x-speed CD-recording. Dit betekent dat aan 4x-speed (wat momenteel beschikbaar is) een DVD van 4,37 GB op zo'n 15 minuten gevuld is.
Archiveren/Backups met Dat Tape Drives
Het Digital Data Storage (DDS) registratieformaat werd meer dan 10 jaar geleden ontwikkeld door Hewlett-Packard en Sony. Het staat bekend om z’n betrouwbaarheid, lage gebruikskosten en flexibiliteit in verschillende systeemomgevingen. In kostenbewuste omgevingen zijn ‘voldoende’ capaciteit en ‘voldoende’ overdrachtssnelheid vereist.
De nieuwe HP StorageWorks DAT 72 drive beschermt tot 10,8 Gb per uur en kan tot 36 Gb (standaard) opslaan op één HP DAT 72 datacartridge. HP DAT 72 datacartridges zijn 20 meter langer en 11% dunner dan de vorige generatie DDS-4 tapes en bieden een hogere bitdichtheid per inch (162 kilobit per inch in plaats van 122), waardoor er aanzienlijk meer gegevens op één tape passen: tot 72 Gb met datacompressie. Een DAT 72 cartridge biedt bijna tweemaal zoveel capaciteit als DDS-4 op cartridges met dezelfde afmetingen. Het toestel is beschikbaar zowel in een interne en externe uitvoering en als rackmontage-model. Met bijgeleverde Back-upsoftware “Storage Works” kan de manier van backuppen worden opgezet.
Vooral bij servers met omvangrijker datadisks is een dergelijke DAT-streamer de aangewezen techniek om automatisch de data van vele gebruikers te backuppen...
Backup Software: “Second Copy 2000”
Standaard zit in Windows wel “Backup”-software, maar meestal blijkt dit toch niet te voldoen aan de verwachtingen. Tot voor kort was deze software zelfs niet compatibel overheen de verschillende Operating Systems (Win 98/NT/XP), en slechts via de voorziene Restore-functie is data achteraf (soms moeilijk) te recupereren. Deze software is bedoeld om met Tapes te werken, maar de meeste Tape-leveranciers leveren betere software bij hun apparaat (maar dan spijtig genoeg weer steeds iets anders...).
Figuur: http://www.SecondCopy.com
Een uitstekend en veel gebruikt stukje software om backups te organiseren is Second Copy 2000. Deze Second Copy laat toe een kopie van al uw belangrijke bestanden bij te houden op een andere plaats. Eens geïnstalleerd hoeft men er niet meer naar om te kijken. Second Copy zal uw bestanden op gezette tijden kopiëren, op de achtergrond, en (eventueel) zonder uw tussenkomst.
Via een Profile Wizard kunnen “profielen” opgezet worden die systematisch en automatisch op geregelde tijdstippen copies maken van uw data. Daarbij zijn alle nodige regelingen te treffen, zoals wat, van waar, naar waar, wanneer en hoe moet gekopieerd worden.
Second Copy voert zijn activiteiten uit in de achtergrond. Hierdoor worden de toepassingen die in de voorgrond lopen nauwelijks gehinderd. Dit betekent wel dat het kopiëren iets trager verloopt. De prioriteit kan naar behoefte hoger of lager worden ingesteld.
In de volgende figuren ziet u hoe “Where?”, “When?” en “How?” ingesteld wordt in zo’n Second Copy Profile:
Er kunnen gemakkelijk meerdere Profiles aangemaakt worden, die afhankelijk van de regeling als Backup of als Archivering bedoeld zijn.
C3A-Workshops
Op woensdagen 21 en 28 april worden enkele C3A-Workshops georganiseerd ivm Windows Operating System faciliteiten. Deze backup- en archiveringstechnieken zullen zeker een belangrijk hoofdstuk vormen in deze sessies.
Meer interesse in deze materie ? Aarzel niet kontakt op te nemen, en kom dan naar één van onze workshops in april!
In de marge
Neemt u ook systematisch backups en archiveringen van uw belangrijke data? Of niet?
We stellen te dikwijls vast dat dit niet gebeurt. Best dat we met degelijke apparatuur en software werken, maar toch kunnen zowel de hardware als de software wel eens kuren krijgen. Of denk bijv. maar aan virussen die uw data kunnen om zeep helpen, of gewoon aan verkeerde manipulaties die iemand zelf uitvoert. En wee u als er dan geen goede veiligheidscopie is...
Wist u dat Second Copy 2000 al vier jaar op een rij de “People Choice Award” voor de “Beste Windows Utility” gekregen heeft ? En wist u dat een evaluatie-versie van deze software al sedert 1997 op onze C3A-CD-ROM én op onze C3A-Website te vinden is?
Op http://www.secondcopy.com kan je alle verdere info betreffende deze tool vinden, en daar kan je ook rechtsreeks een blijvende licentie voor nog geen 30$ bekomen. Zolang Microsoft een dergelijke faciliteit niet even handig en flexibel in Windows inbouwt, is dit zeker een aanrader!